ZESPÓŁ KOŚCIELNO-KLASZTORNY

Początki parafii suskiej wiążą się z osobą Piotra Komorowskiego, właściciela osady w 1. poł. XVII wieku  i twórcy „dominium” z centrum na zamku w Suchej. Wcześniej Sucha należała do ogromnej parafii w Mucharzu, a od 1530 roku do parafii w Zembrzycach. Piotr Komorowski w latach 1613-1614 wybudował pierwszy kościół w Suchej. Jego fundacja miała bezpośredni związek z cudownym uzdrowieniem, którego doznał z choroby oczu za wstawiennictwem Św.  Stanisława Sołtysa zwanego  Kazimierczykiem, kanonika regularnego laterańskiego, pochowanego w Kościele Bożego Ciała na krakowskim Kazimierzu. Dziesięć lat później, 12 grudnia 1624 roku kościół został konsekrowany, a dokonał tego biskup sufragan krakowski Tomasz Oborski. Do obsługi nowo utworzonej Parafii, Komorowski sprowadził do Suchej kanoników regularnych laterańskich z kościoła Bożego Ciała na krakowskim Kazimierzu, którzy przez następne 150 lat z górą sprawowali nad nią pieczę.

Po I rozbiorze Polski, gdy Sucha weszła w skład zaboru austriackiego, wskutek reform przeprowadzanych przez ówczesnego cesarza Józefa II w 1782 roku, klasztor suski uległ kasacie. Od tej pory Parafią suską zarządzają kapłani diecezjalni. Z biegiem lat, w miarę stałego wzrostu ludności Suchej i jej najbliższej okolicy, coraz bardziej dawała się odczuć konieczność budowy nowego, większego kościoła. Doszło do tego ostatecznie w latach 1895 -1907. Nowa świątynia, zaprojektowana przez wybitnego polskiego architekta Teodora Talowskiego, została wzniesiona ze środków, ufundowanych przez hr. Annę Branicką i jej syna Władysława Michała, przy znaczącej pomocy mieszkańców miasta, a szczególnie suskich kolejarzy. Kościół oddano parafianom do użytkowania w 1908 roku, natomiast konsekrowano dopiero w 1956 roku. Zabudowę zespołu kościelno-klasztornego uzupełniają trzy kaplice: Św. Anny, Św. Huberta (całkowicie odbudowana w 2007 roku)  oraz  Kaplica Św. Jana i Chrystusa Salwatora, powiększona w 1818 roku o drewnianą nadbudowę (do 1. poł. XVII w. było ich tu siedem). Pełni ona funkcję dzwonnicy, a jej dolna część, czyli dawna renesansowa kaplica, została przekształcona w kryptę grobową, miejsce pochówku właścicieli dóbr suskich – Wielopolskich i Branickich. W zarządzie Parafii są jeszcze dwie kaplice: Zamkowa pw. Św. Piotra Apostoła oraz Kaplica pw. Św. Brata Alberta na Błądzonce. Na terenie zespołu kościelno-klasztornego umiejscowione zostały figury: dwie z wyobrażeniem św. Jana Nepomucena - pierwsza 1759 roku, znajdująca się na skwerku od ul. Kościelnej, a druga 1779 roku - w obrębie murów zespołu oraz figura z przedstawieniem Chrystusa Króla (XX w.).

KLASZTOR KANONIKÓW REGULARNYCH LATERAŃSKICH - OBECNA PLEBANIA

 Najcenniejszym obiektem zespołu kościelno-klasztornego jest tzw. „stary kościół” pod wezwaniem Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny, wzniesiony w latach 1613-1614.  Bryła kościoła utrzymana jest w tradycjach późnogotyckich (rzut poziomy, charakterystyczne oszkarpowanie z zewnątrz), z licznymi renesansowymi elementami architektoniczno-zdobniczymi. Świątynia jest budowlą jednonawową, z niewielkim prezbiterium zamkniętym ścianą prostą i boczną kaplicą Matki Bożej Bolesnej z połowy XVII wieku. Kościół nie posiada wieży, a jedynie niewielką, krytą blachą barokową sygnaturkę.

Na szkarpie, od strony zachodniej usytuowany został kartusz herbowy Korczak fundatora Piotra Komorowskiego, zdobiony renesansowym ornamentem. Z najstarszego wystroju zachowało się barokowe malowidło na sklepieniu prezbiterium, przedstawiające scenę Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Pod prezbiterium mieści się krypta grobowa Komorowskich - Piotra Komorowskiego i jego drugiej żony Marianny z Bnińskich. Spoczął tam także brat Piotra - Mikołaj Komorowski. W kościele zachował się rokokowy chór muzyczny, osadzony na czterech kolumnach jońskich oraz ołtarze: główny i pięć bocznych o rokokowym wystroju. Kościół jest połączony z sąsiednim późnorenesansowym budynkiem dawnego klasztoru, (pełniącym obecnie funkcję plebanii), przejściem arkadowym. Na jego przedniej ścianie zachowały się dwie unikatowe tafle majolikowe w stylu renesansowym, przedstawiające scenę Ukrzyżowania i herb Korczak.

KAPLICA

Zabudowę zespołu kościelno-klasztornego uzupełniają obecnie trzy kaplice: Św. Anny, Św. Huberta oraz kaplica dzwonnica, powiększona w 1818 roku o drewnianą nadbudowę. Pierwotnie było ich siedem. Całość założenia została bardzo dobrze udokumentowana na obrazie wotywnym z 1630 roku, sprawionym przez Piotra Komorowskiego do grobu bł. Stanisława Kazimierczyka. W obrębie murów, przy głównej bramie stoi figura Św. Jana Nepomucena z 1775 roku. Na skwerku od ulicy Kościelnej, wchodzących na teren parafii wita o cztery lata starsza figura z wizerunkiem tego samego Świętego.  Najmłodszą, pochodząca z 1935 roku, jest trzecia z kamiennych figur z wyobrażeniem Chrystusa Króla, umiejscowiona przed główną bramą wejściową.

NOWY KOŚCIÓŁ POD WEWZ. NAWIEDZENIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY

Nowy kościół, (pod takim samym wezwaniem jak stary), połączony ze starym parterową przewiązką, pełniącą także funkcję zakrystii, również nie jest jednolity stylowo i wykazuje zarówno cechy neoromańskie, jak i neogotyckie. Jest budowlą ceglaną (z kamiennymi detalami), z potężną, dominującą nad miastem 54 - metrową wieżą. Świątynia zbudowana została na planie krzyża. Jest typem budowli jednonawowej, z otwartym transeptem i wieloboczną absydą, zamykającą obejście prezbiterium. Powyżej portalu głównego, na fasadzie obiektu znajduje się potężna, 4 - metrowa figura Chrystusa na Krzyżu, poniżej której, w czterech narożnikach wieży, umieszczono naturalnej wielkości kamienne posągi, przedstawiające Matkę Bożą, św. Jana Ewangelistę, św. Annę i św. Józefa. We wnętrzu świątyni zwraca uwagę polichromia ścienna z 1957 r., dzieło Mariana Konarskiego i Tadeusza Kurka oraz interesujące ołtarze boczne: św. Józefa i Męki Pańskiej z 1927 roku oraz Serca Pana Jezusa z figurami św. Franciszka i św. Antoniego z lat 1914 - 1915. Ściany prezbiterium zdobią  kamienne figury świętych polskich: Stanisława Biskupa, Jana Kantego, Stanisława Kostki i Kazimierza Jagiellończyka wykonane przez Władysława Druciaka. Przed kościołem stoi krzyż misyjny z 1979 roku, symboliczna mogiła konfederatów barskich oraz obelisk upamiętniający Sybiraków i ofiary katastrofy smoleńskiej z kwietnia 2010 roku.